Neen, geen lofzang over Clouseau of liefdesverklaring aan Koen Wauters in dit artikel; wel een warme oproep van elke leerling aan zijn of haar leraar. Want pas als leerkrachten hun leerlingen écht graag zien, dan komt het goed. Als leerkrachten echt naar hun leerlingen kijken en luisteren, en bijsturen waar nodig, dan wordt onderwijs krachtiger. Zoals de vader die achter zijn dochter loopt als die leert fietsen, en steun geeft wanneer het nodig is, en loslaat als het kan.
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat een leerling beter leert als hij zich goed voelt. Wanneer we dus eerst inzetten op welbevinden, dan volgen prestaties. Een zeker psychologisch evenwicht moet er zijn, al moeten we hier niet te ver in gaan. Helemaal perfect moeten ze niet in hun vel zitten, integendeel, soms kan het zijn dat de school net die plek is om de zorgen even te vergeten en te focussen op een degelijke opdracht of interessante leerstof. Door in te zetten op het zelfvertrouwen van de leerlingen, waardoor ze creatiever gaan denken, en door hun intrinsieke motivatie aan te wakkeren en te triggeren, hoe meer leerwinst we maken. En dat is ten slotte onze hoofdopdracht.
Schenk dus als leraar aandacht aan het leerproces dat de leerlingen doormaken en niet enkel aan het resultaat van een toets. Denk na over de wijze waarmee je de les of activiteit aanpakt, van instructie tot klasgesprek. Ga op zoek naar de zone van naaste ontwikkeling bij je leerlingen. Verwacht geen grote cognitieve sprongen in één keer maar zoek ‘de kleine gelukskes’ bij het leren en de nodige veerkracht die ze ervaren wanneer ze leerwinst boeken.
Zorg dat je leerlingen een goed gevoel krijgen bij al wat je doet in je dagelijks handelen, niet alleen tijdens de leermomenten. Vandaar mijn oproep: zie ze graag. Vermijd het woord ‘moeten’ bij elke vorm van communicatie maar benader ze op de wijze die ook voor jou goed voelt, nl. die vanuit een respectvolle houding. Iedereen is gemotiveerd, ongeacht zijn achtergrond. Iedereen is van nature nieuwsgierig en wil nieuwe dingen leren. Communiceer duidelijk je verwachtingen, handel consequent en bied inhoudelijke ondersteuning. Sta positief tegenover hen; geen gezaag of gezeur over wat niet lukt maar geloof in hen, geef ze eigenaarschap en autonomie. Behandel elke leerling alsof het jouw kind was. Wees geen meester Frank zoals Kommilfoo beschrijft maar geloof dat elke leerling op zijn of haar manier een ruimtevaarder kan worden.